دیافراگم یا دریچه آیریس، یکی از مشخصه‌های مرتبط با لنز دوربین مداربسته است که بسیاری از افراد نسبت به آن اطلاعی ندارند. دیافراگم در دوربین مداربسته هنگام ثبت تصاویر نور را به میزان کافی دریافت کرده و به ثبت تصاویر با وضوح بالا کمک می‌نماید. در ادامه مطلب با دیافراگم دوربین مداربسته بیشتر آشنا شده و به نحوه عملکرد آن پی خواهیم برد.
دیافراگم دوربین مداربسته چیست؟
برای دسترسی به تصاویر مناسب در دوربین مداربسته، باید به شرایط نوری مناسب، زاویه و ارتفاع نصب، شرایط نصب استاندارد اصولی و غیره توجه شود. حال در دسترس بودن نور استاندارد و مناسب برای دوربین در هر محیطی امکانپذیر نیست. چرا که شرایط نوری ممکن است تغییر پیدا کند و نور کم یا زیاد شود. برای همین شرکت‌های سازنده دوربین مداربسته در زمان طراحی این دوربین‌ها از ویژگی‌های چشم انسان به منظور دریافت نور کافی برای سنسور دوربین استفاده کردند و دیافراگم را به این منظور در دوربین قرار دادند.
لازم به اشاره است که میزان نوری که میتواند از لنز و سنسور دوربین عبور کند، با مقدار F نشان داده می‌شود. به عبارتی عدد F بیانگر میزان باز و بسته شدن دریچه دیافراگم است. هر چقدر این عدد کمتر باشد، میزان باز شدن دریچه بیشتر بوده و نور بیشتری به سمت لنز دوربین مداربسته وارد می‌شود. برای مثال عدد F/2 نشانگر دریچه باز دیافراگم و عدد F/22 نشانگر دریچه بسته دیافراگم است.
ارتباط دیافراگم و کیفیت دوربین مداربسته
با توجه به توضیحات ارائه شده به این پی می‌بریم که دیافراگم در تنظیم میزان نور ورودی و بهبود بخشیدن به کنتراست و وضوح تصاویر دریافتی نقش مهمی دارد. با باز و بسته شدن دیافراگم میزان روشنایی و وضوح تصویر کنترل می‌شود. لازم به اشاره است که با باز شدن دریچه تصویر روشن‌تر می‌شود. اما از وضوح آن نیز کاسته می‌شود. برای همین تنظیمات آن باید با دقت زیادی انجام شود.
ارتباط دیافراگم و فوکوس دوربین مداربسته
میزان باز و بسته بودن دریچه دیافراگم نه تنها بر روی نور ورودی به سنسور دوربین تاثیر دارد، بلکه بر روی فاصله فوکوس هم تاثیرگذار است. باز بودن دیافراگم میزان فاصله فوکوس دوربین را تحت شعاع قرار می‌دهد. هر چقدر دیافراگم دوربین بازتر باشد، فاصله فوکوس دوربین کمتر می‌شود. تاثیر دیافراگم بر روی فوکوس دوربین مداربسته باعث شده تا استفاده از دیافراگم اتوماتیک در دوربین‌های مداربسته محدود باشد. سازندگان دوربین‌های مداربسته سعی دارند دیافراگم را تا حد امکان کوچک نگه دارند تا از این طریق بتوانند در بازه بزرگی از تصویر فوکوس را حفظ نمایند. دوربین‌های مداربسته که از لنز ثابت برخوردار هستند، دیافراگم قابل تنظیم ندارند. دیافراگم اتوماتیک هم بیشتر در دوربین‌های مداربسته باکس با لنزهای قابل تنظیم استفاده می‌شود.
انواع دیافراگم دوربین مداربسته
دیافراگم در دوربین مداربسته بر اساس کارکرد به چند دسته قابل تقسیم است:
دیافراگم ثابت: در این دیافراگم عدد F یا Focal Length ثابت بوده و قابل تغییر نمی‌باشد. این دیافراگم در دوربین‌های مداربسته با لنز ثابت استفاده می‌شود و بر روی عدد 4 و F1.2 تنظیم شده است. دیافراگم ثابت دوربین مداربسته در شرایطی کاربرد دارد که میزان نور و شدت نور تغییر زیادی پیدا نکرده و ثابت است.
دیافراگم دستی: این نوع دیافراگم بیشتر در دوربین‌های عکاسی کاربرد دارد. در اطراف لنز دوربین عکاسی یک حلقه وجود دارد که عکاس در زمان عکاسی آن را با دست به راست و چپ می‌چرخاند. این حلقه همان دیافراگم دوربین است که برای دریافت نور مناسب توسط لنز تنظیم می‌شود.
دیافراگم اتوماتیک: اتو آیریس به طور خودکار دریچه را برای دریافت نور تنظیم می‌کند. به این صورت نور وارد شده بر اساس نور محیط اطراف تنظیم می‌شود. این دیافراگم‌ها هم بیشتر در دوربین‌های صنعتی و پیشرفته به چشم می‌خورند. همچنین در دوربین‌های مداربسته باکس با لنز قابل تنظیم از این دیافراگم استفاده می‌شود.
دیافراگم پی‌آیریس: P-Iris مدل پیشرفته دیافراگم‌های خودکار است. کنترل دریچه دیافراگم در دوربین‌های مجهز به پی‌آیریس، توسط موتورهای مکانیکی دقیق و با توجه به شدت نور محیط تنظیم می‌شود. از دوربین‌های مداربسته مجهز به دیافراگم پی‌آیریس بیشتر در مناطق حساس استفاده می‌شود.
خرید دوربین مداربسته بر اساس نوع دیافراگم
با شناخت انواع دیافراگم دوربین مداربسته میتوان بهترین دوربین را با توجه به موقعیت جوی، محل نصب و غیره انتخاب کرد.
در صورتی که قصد نصب دوربین مداربسته در یک مکان اداری یا دولتی را دارید، میتوانید از دوربین‌های مداربسته با دیافراگم ثابت استفاده کنید. با کمک این دوربین‌ها میتوانید تصاویر با کیفیت مناسب را در اختیار داشته باشید.
اگر قصد دارید دوربین را در یک فضای باز همچون حیاط، پارکینگ و محوطه ساختمان نصب کنید، دوربین‌های مجهز به آیریس اتوماتیک گزینه خوبی هستند. دیافراگم در این دوربین‌ها با توجه به شدت نور تنظیم شده و به ثبت تصاویر با کیفیت بالا کمک می‌کند.
در فضاهای مهمی همچون مراکز فروش، طلا فروشی‌ها، بانک‌ها و غیره میتوان از دوربین‌های مجهز به پی‌آیریس استفاده کرده تا در طی روز به تصاویر با کیفیت دسترسی پیدا کرد.
نحوه عملکرد دیافراگم دوربین مداربسته
دیافراگم یا دریچه آیریس (Iris) دوربین مداربسته، همچون مردمک چشم عمل می‌کند. زمانی که چشم انسان در معرض نور زیادی قرار می‌گیرد، مردمک چشم تنگ‌تر شده تا مانع از ورود نور زیاد به داخل چشم شود. در نور کم هم مردمک گشادتر شده تا نور بیشتری را به چشم برساند. نقش دیافراگم در دوربین مداربسته همچون مردمک چشم است. دیافراگم شامل تیغه‌هایی است که نسبت به نور حساس هستند و باز و بسته می‌شوند. این بخش از طریق اتصال به یک حسگر متصل، دریچه را بزرگ یا کوچک می‌کند و نور کافی را به سنسور می‌رساند. این دریچه به اپرچر معروف است. در صورتی که نور محیط زیاد باشد، دریچه کوچک‌تر و در صورتی که نور محیط کم باشد، دریچه بزرگ‌تر می‌شود. همین فرآیند سبب ایجاد تصاویر مناسب از دوربین مداربسته می‌شود.
جمع بندی
یکی از مواردی که در زمان خرید دوربین مداربسته بهتر است به آن توجه شود، دیافراگم دوربین مداربسته است. دیافراگم بر روی کیفیت تصاویر نقش دارد و باعث ثبت تصاویر با وضوح بالاتری می‌شود. برای ثبت تصاویر و فیلم‌های با کیفیت بالا، عمق میدان و عدد F را رعایت و تنظیم نمایید. جهت اطلاع از عدد دیافراگم به بخش مشخصات نور در دیتاشیت دوربین مداربسته مراجعه کنید.
